น้ำนมเหลืองคอลอสตรัม วัคซีนรักจากอกแม่

น้ำนมเหลือง หรือ หัวน้ำนม หรือ คอลอสตรัม (colostrum) น้ำนมทรงคุณค่า เป็นเสมือนวัคซีนที่ดีที่สุดที่แม่จะมอบให้กับลูกน้อยแรกคลอด เมื่อตั้งใจจะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ช่วงแรกคลอดถือเป็นเวลาทองที่แม่ทุกคนควรเตรียมตัวให้พร้อมมากที่สุด โดยเฉพาะการทำความรู้จักกับอาหารที่กลั่นจากความรักตั้งแต่ตั้งครรภ์ 

ร่างกายของแม่จะผลิตคอลอสตรัมตั้งแต่ในช่วงตั้งครรภ์ และยังผลิตต่อไปได้อีกในช่วงวันแรกๆ หลังคลอด คอลอสตรัมหลังคลอดสีเหลืองถึงสีส้ม ข้น เหนียว และมีปริมาณน้อย อาจจะแค่เพียงช้อนชาเดียว แต่มีสารอาหารเข้มข้นมาก เพราะปริมาณไขมันต่ำ แต่คาร์โบไฮเดรตและโปรตีนสูง เหมาะกับความต้องการของร่างกายเด็กแรกเกิด อีกทั้งยังย่อยง่ายมาก จึงเหมาะสมที่สุดสำหรับเด็กแรกเกิดที่ระบบทางเดินอาหารยังไม่พัฒนาเต็มที่

ทำไมคอลอสตรัมจึงเป็นวัคซีนที่ดีที่สุดจากแม่

เพราะในน้ำนมเหลืองมีเซลล์ที่มีชีวิตจำนวนมากที่จะช่วยปกป้องลูกน้อยจากการติดเชื้อต่างๆ และมีจำนวนเม็ดเลือดขาวสูงมาก ซึ่งช่วยทำลายแบคทีเรียและไวรัสก่อโรคทั้งหลาย จึงเป็นเสมือนวัคซีนจากธรรมชาติช่วยปกป้องลูกจากความเจ็บป่วย โดยมีแอนติบอดี้ชนิด sIgA (secretory IgA) ปริมาณมาก ซึ่งลูกไม่สามารถสร้างเองได้  ในช่วงตั้งครรภ์ ลูกจะได้รับแอนติบอดี้ชนิด IgG ผ่านทางรกของแม่เข้าสู่กระแสเลือด แต่แอนติบอดี้ชนิด IgA จากน้ำนมแม่จะช่วยปกป้องการติดเชื้อในตำแหน่งที่มักเป็นช่องทางติดเชื้อ เช่น ช่องปาก ช่องคอ ปอด และลำไส้ หลังจากลูกคลอดออกมาสู่สิ่งแวดล้อมภายนอก และอาจได้รับเชื้อโรคจากช่องทางเหล่านี้

นอกจากนี้ ยังมีบทบาทสำคัญต่อระบบทางเดินอาหารของลูก เพราะเซลล์ที่บุผิวลำไส้ในเด็กแรกเกิดยังเรียงตัวกันไม่แน่นดี ทำให้ลำไส้ยังไม่แข็งแรง และมีการซึมผ่านของสารต่างๆ มากกว่าลำไส้ที่สมบูรณ์แล้ว น้ำนมเหลืองจะช่วยอุด"รู" ระหว่างเซลล์ในลำไส้ ด้วยการ "เคลือบ" ผิวเอาไว้ จึงป้องกันการซึมผ่านของสารแปลกปลอมที่อาจกระตุ้นให้เกิดการแพ้อาหารผ่านทางน้ำนมในภายหลัง ซึ่งมาจากอาหารที่แม่รับประทานเข้าไปนั่นเอง

ช่วงวันแรกๆ หลังคลอด คุณแม่ต้องให้นมบ่อยๆ อย่างน้อย 8 - 12 ครั้งภายใน 24 ชั่วโมง เรียกว่ายิ่งบ่อยยิ่งดี เพื่อให้ลูกได้น้ำนมเหลืองเต็มที่ และยังช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำนมให้มากขึ้น รวมทั้งช่วยป้องกันปัญหาเต้านมคัดอักเสบด้วย